Eleştirilere Açık Olun

Kendi eleştirmeniniz hakkında bilmeniz gereken önemli bir özellik de onun bir çeşit steno kullanmasıdır. Örneğin yalnızca, “tembel” diye bağırır. Ama bu iki hece içinde babanızın yüzlerce kez tembelliğinizden yakınması, sizin tembelliğinize atıfta bulunması, tembellikten ne kadar nefret ettiğini anlatması yatmaktadır. Eleştirmen bu sözcüğü söylediği anda siz bunların hepsini tüm ağırlığıyla duyumsarsınız. Kimi zaman eleştirmen değerlilik duygunuzu zedelemek için geçmişteki kimi imge ve resimleri kullanır.

Bir buluşmanızda gerçekleşmiş tuhaf bir sahneyi, müdürünüzün sizi azarladığı bir anı, bitmiş bir ilişkiye ait imgeleri ya da çocuklarınızı payladığınız kimi sahneleri gözünüzün önüne getirir. Hukuk bürosunda çalışan bir sekreter, kendi eleştirmeninin sıklıkla “çuvallamak” sözcüğünü kullandığını fark etmişti. Üzerinde düşündükçe bu sözcüğün birçok olumsuz özelliği temsil ettiğini anladı. Çuvallayan insan yetersiz, sevimsiz, saçma risklere giren, sorunlardan kaçan (babası gibi) insan demekti. Eleştiren sesi ona, “çuvalladın” dediğinde o, bütün bu özellikleri taşıyan kişi olduğuna gönülden inanıyordu. Eleştirmenin garip bir özelliği de sizin aklınızı sizden daha çok denetlemesidir. Ansızın yüksek sesle yakınmaya başlar, art arda saldırıya geçer.

Sizi üst üste acı veren sahnelerin içine çeker. Zincirleme denilen bir süreç içinde, size geçmişteki bir başarısızlığınızı gösterir ve siz de üst üste başarısızlıklarınızı anımsar, acı veren bir yığın çağırışım yaparsınız. Siz onu susturmaya çalışırken, o size başka bir hata, başka bir reddedilme, başka utandırıcı bir olay anımsatır. Sanki kendi iradesi varmış gibi görünse de, eleştirmenin bağımsızlığı yalnızca bir yanılsamadır. Gerçekte onu dinlemeye, ona inanmaya alıştığınız ve onu susturmayı öğrenmediğiniz için durum böyle görünmektedir. Ne var ki, alıştırmalar yaparak onun söylediklerini çözümlemeyi ve savlarını çürütmeyi öğrenebilirsiniz.

Sizin özgüveninizle ilgili duygularınızı zehirleme fırsatını bulmadan önce onu susturabilirsiniz.